Paciènci-di-mouine
Rumex patientia
Polygonaceae
Àutri noum : Fueio-aigro, Paciènci.
Noms en français : Oseille-épinard, Patience des moines.
Descripcioun :La paciènci-di-mouine, o peréu noumado fueio-aigro, s'atrobo pu gaire, alor qu'èro proun cultivado à passa tèms. Trachis en group proche d'oustau o dins d'ùnis ermas. Se recounèis à si gràndi fueio en lanço, en couor à la baso e pounchudo. L'enflourejado èi fournido, pourtado pèr de ramo drecho.
Usanço :La paciènci es uno planto que s'adoubo en tian o en meleto coume d'espinarc-fèr o sangàri. Pamens fau pas trop n'en manja malodi l'acide óussali. La racino èi vertuouso contro li mau de péu (en emplastre), recouneigudo coume tounico e contro lou quiéu tapa.
Port : Grando erbo
Taio : 0,6 à 2 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Rumex
Famiho : Polygonaceae
Ordre : Caryophyllales
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : 3
Ø (o loungour) flour : 4 à 8 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1700 m
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Escoumbre e proche dis oustau
- Champ
- Routo
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éuropo-Sud-Ouèst
Ref. sc. : Rumex patientia L., 1753
Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753